واحد کنترل عفونت
 
برنامه کمیته ستاد کنترل عفونت در بیمارستان ها
 
 
 
 

مقدمه :

برنامه های مدرن کنترل عفونت نخستین بار در سال 1950 در انگلیس شروع شد. محرک اصلی شروع این برنامه شیوع همه گیری های استافیلوکوکی بود در سال 1968 انجمن بیمارستان های آمریکا نخستین و تنها استانداردهای موجود کنترل عفونت را تدوین نمود. در سال 1969 نخستین بار از طرف کمیسیون مشترک اعتباربخشی، بیمارستان ها ملزم به داشتن کمیته کنترل عفونت ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی و جداسازی شدند.تخمین زده می شود که عفونت های بیمارستانی در 25%- 5% از بیماران بستری شده در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد. آمارهای پراکنده در کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که میزان دقیق عفونت های بیمارستانی با عوامل زیادی از جمله تخت بیمارستانی، ارجاعی بودن، آموزشی بودن، وجود یا عدم وجود برنامه های پایش، نوع بخش و میزان امکانات و کفایت منابع مالی برای چنین برنامه های مراقبتی متفاوت است.

اصطلاح Nosocomial   که قبلا تحت عنوان عفونت های بیمارستانی شناخته می شد، امروزه مفاهیم وسیع تری را شامل شده و عفونت های ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی ترجمه می شود. با وجود قدمت برنامه های کنترل عفونت  بیمارستانی در دنیا، این موضوع در کشور ما سابقه ای طولانی ندارد. برنامه های کنترل عفونت های بیمارستانی با اقداماتی خودجوش در برخی استان ها آغاز شد که دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز نیز از جمله دانشگاه های پیشتاز در این زمینه می باشد. به دلیل اهمیت موضوع و اولویت جهانی و منطقه ای ایجاد یک نظام کشوری منسجم و یکسان کنترل عفونت ضروری است که گام های اجرایی آن با هماهنگی وزارت متبوع در دانشگاه ها شروع شده است. با تدابیر انجام گرفته در چارت تشکیلاتی کلیه بیمارستان ها پست سازمانی پرستار کنترل عفونت و کارشناس بهداشت محیط ایجاد شده است. کمیته های کنترل عفونت از جمله کمیته های مصوب و نظام مند بیمارستان است .عوامل اجرایی برنامه کلیه افراد شاغل در مراکز سلامت اعم از پزشکان، پرستاران، دانشجویان، پرسنل پشتیبانی، خدمات و اداری  می باشد و هرکس به تناسب شغل خود در هر مسئولیتی که باشد باید در برنامه های کنترل عفونت مشارکت نماید.

 

کنترل عفونت بیمارستانی هم اکنون یک اولویت جهانی است. با غلبه رویکرد حاکمیت بالینی در صدر سیاست های وزارت متبوع و اولویت پرداختن به مباحث ایمنی بیماران، تقویت برنامه های کنترل عفونت قابل انتظار است که این مهم در قالب ادغام برنامه های کنترل عفونت با برنامه های  ایمنی بیمار قابل انجام است.

گروه هدف برنامه های کنترل عفونت بر اساس برنامه اجرایی وزارت متبوع، بیماران بستری بیش از 24 ساعت می باشد و بیماران سرپایی مد نظر برنامه کشوری نمی باشد ولی با توجه به تاکید اعضا کمیته سیاستگذاری کنترل عفونت دانشگاه، گروه هدف برنامه استانی وسیع تری و کلیه خدمات سلامت اعم از بستری یا سرپایی را در بر می گیرد.

رسالت :

کمیته کنترل عفونت معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بهره گیری از کارشناسان مجرب به دنبال شناسایی و کاهش خطرات عفونت های ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی در بیماران، همراهان بیمار و کارکنان سلامت از طریق برنامه ریزی و هدایت برنامه های مراقبت، پیشگیری و کنترل عفونت و ایمنی بیمار در مراکز ارایه دهنده خدمات سلامت و نظارت بر چگونگی اجرای آن هاست.

 

 

اهداف:

 

اهداف کلی:  

 

1. کاهش عفونت های ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی

2. کاهش عوارض و مرگ و میر منتج از عفونت های ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی

 

 

اهداف اختصاصی:

 

1- ارتقای نظام مراقبت از عفونت های ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی 

 2- ارتقای سطح آگاهی ، نگرش و عملکرد  کارکنان مراکز ارایه خدمات سلامت در خصوص کنترل عفونت

3-  ارتقای فرآیند های پاکسازی ، ضدعفونی و سترون سازی در مراکز ارایه خدمات سلامت

4- ارتقای فرآیند مدیریت پسماند عفونی در مراکز ارایه خدمات سلامت

 5- ارتقای احتیاطات استاندارد در مراکز ارایه خدمات سلامت

 6-  کنترل طغیان های بیماری های واگیر

 7- کاهش مقاومت آنتی بیوتیکی در واحدهای ارایه خدمات سلامت 

 

 

 

فعالیت ها :

 

 

1- ارتقای نظام مراقبت از عفونت های بیمارستانی مراکز ارایه خدمات سلامت 


 - تعیین شاخص ها و روش های (متدولوژی) مناسب جهت نظام مراقبت بر اساس سیاست های  وزارت متبوع

پیگیری ایجاد و ارتقا نظام مراقبت از عفونت های ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی  در بیمارستان ها

- تجمیع داده های حاصل از نظام مراقبت عفونت های بیمارستانهای استان  

 - تحلیل و بررسی داده های حاصل از نظام مراقبت بیمارستان ها

 - ارزیابی و نظارت بر نظام مراقبت از عفونت های ناشی از مراقبت های بهداشتی درمانی و ارایه بازخورد

 - طراحی پژوهش و مداخلات با بکارگیری داده های نظام مراقبت

 

 


2- ارتقای سطح آگاهی ، نگرش و عملکرد کارکنان ارایه دهنده خدمات سلامت در خصوص کنترل عفونت

 

 - نیازسنجی آموزشی کلیه کارکنان ارایه دهنده خدمات سلامت در خصوص کنترل عفونت  

 - طراحی بسته های آموزشی مبتنی بر نیازسنجی

 - هماهنگ سازی و برگزاری دوره های آموزشی کنترل عفونت

 - ارزشیابی دوره های آموزشی برگزار شده  

 

 

3- ارتقای فرآیند های پاکسازی ، ضدعفونی و سترون سازی در مراکز ارایه خدمات سلامت 

 


- گردآوری ، استخراج و بومی سازی دستورالعمل ها و راهنماهای مبتنی بر شاهد در خصوص پاکسازی ، ضدعفونی و سترون سازی و ابلاغ آن

 - استانداردسازی برنامه های کنترل عفونت مراکز ارایه خدمات سلامت

 - نظارت بر فرآیند های پاکسازی ، ضدعفونی و سترون سازی در مراکز ارایه خدمات سلامت

 - طراحی پژوهش یا ممیزی در خصوص تاثیر انواع روش های پاکسازی ، ضدعفونی و سترون سازی

 - ارایه پیشنهاد و پیگیری اقدامات محدود سازی عوامل محیطی موثر در ایجاد و انتشار عفونت ها

- پیگیری ارتقای وضعیت رعایت بهداشت دست در مراکز ارایه خدمات سلامت

 

4 - ارتقای فرآیند مدیریت پسماند عفونی در مراکز ارایه خدمات سلامت

 

       - ارایه دستورالعمل ها و راهکارهای مدیریت پسماند

 - نظارت بر برنامه هاو فرآیندهای کنترل  پسماند در مراکز ارایه خدمات سلامت 

      - جلب هماهنگی درون بخشی و بین بخشی در خصوص مدیریت پسماند های عفونی

 

5 -ارتقای احتیاطات استاندارد در مراکز ارایه خدمات سلامت

 

 - گردآوری دستورالعمل ها و تعیین احتیاطات استاندارد و روتین   

-  گردآوری  و ارایه دستورالعمل در خصوص احتیاطات اضافی برای بیماران خاص

- نظارت بر چگونگی رعایت احتیاطات استاندارد و ارایه بازخورد به مراکز

- نظارت بر برنامه های کاهش آسیب های ناشی از اشیای تیز و برنده

 

6-  کنترل طغیان های بیماری های واگیر

 

- برنامه ریزی جهت شناسایی و بررسی طغیان ها و همه گیری های بیماری های واگیر در مراکز ارایه خدمات سلامت   

 - ارزیابی نظام های مراقبت عفونت ناشی از مراقبت های بهداشتی ارایه خدمات سلامت از نظر توانایی تشخیص اپیدمی ها

 - تشکیل کمیته همه گیری در درمان به دنبال تایید طغیان بیماری واگیر 

 - طراحی و اجرای برنامه های پاسخ دهی به همه گیری و ارزشیابی برنامه ها 

  - پیگیری نظام اطلاعاتی بیماری های واگیر مشمول گزارش دهی

 

7- کاهش مقاومت آنتی بیوتیکی در واحدهای ارایه خدمات سلامت

 

-  گردآوری و ارایه دستورالعمل های مورد نیاز در خصوص استفاده منطقی از آنتی بیوتیک ها

- ارزیابی سیاست های کنترل مصرف آنتی بیوتیک ها در مراکز ارایه خدمات سلامت و مقایسه با استاندارد

- کنترل و بررسی نتایج گزارشات تعیین مقاومت میکروبی

 - نظارت بر مصرف آنتی بیوتیک ها در مراکز ارایه خدمات سلامت

 

8- بهسازی محیط و ارتقای وضعیت کنترل عفونت در محیط

 

- ارایه دستورالعمل ها و راهنماها در خصوص رعایت اصول کنترل عفونت در طراحی فضاهای فیزیکی ، بهداشت هوا ، تهویه فضا ها ، بهداشت آب و....

  - نظارت بر وضعیت رعایت اصول کنترل عفونت  محیط  در مراکز ارایه خدمات سلامت

 

 

- ارایه بازخورد و پیشنهادات در خصوص رعایت اصول کنترل عفونت محیط در مراکز ارایه خدمات سلامت